Wanneer is de rugzak uitgevonden, is een vraag die veel mensen bezighoudt. Ook wij, toen wij bezig waren met de bouw van deze website over rugzakken, waren benieuwd wanneer de rugzak precies is uitgevonden. Vandaar dat wij de geschiedenis van de rugzak hebben uitgezocht. Rugzakken blijken al meer dan honderd jaar te bestaan. En misschien wel veel en veel langer geleden. Want overal in de geschiedenis kom je ergens wel rugzakken, rugtassen of knapzakken tegen.
Van praktische rugtas tot stijlicoon
Tegenwoordig is een rugzak niet alleen praktische metgezel maar ook een soort van modeaccessoire geworden. Of je nu op weg bent naar je werk, school, vrienden, of op reis gaat, de rugzak is een onmisbaar onderdeel van het dagelijks leven geworden. Niet alleen om al je spullen mee te nemen, maar ook als stijlicoon. We kunnen simpelweg niet meer zonder onze vertrouwde rugzak!
Er zijn ook steeds meer mensen die meerdere rugzakken hebben. Niet alleen omdat ze zo een rugzak kunnen kiezen die past bij wat ze gaan doen, maar ook om een rugzak te kiezen die past bij hun outfit. Maar waar kwam nu het idee vandaan om een tas op je rug te binden?
- 1) Van praktische rugtas tot stijlicoon
- 2) Zo ontstond de rugzak
- 3) De recente geschiedenis van de rugzak in chronologische volgorde:
- 4) De eerste moderne rugtassen
- 5) Het woord “back-pack”
- 6) Stijlicoon in de jaren ’70
- 7) Jaren ’80: de tijd van de individualisering
- 8) Dé modeaccessoire van de jaren ’90
- 9) Praktisch door de jaren 2000
- 10) De rugzak is nu én functioneel, én een stijlicoon
Zo ontstond de rugzak
De geschiedenis van de rugzak gaat wel duizenden jaren terug. De rugzak is ergens in de prehistorie uitgevonden. Men weet dat Ötzi, de prehistorische mens die in het Ötztal woonde, al een soort van rugzak had, die was gemaakt van beenderen en huid. Later werd de rugtas ook gebruikt door de Vikingen, Noormannen en andere rondtrekkende volken. Bijzonder hoogstaand was zo’n rugzak niet. Meestal bestond deze uit een knapzak met hieraan twee schouderbanden. Maar ook soldaten gebruikten door de eeuwen heen rugzakken. Deze waren allesbehalve ergonomisch of comfortabel. Aan het eind van de 20e eeuw kwam hier echter snel verandering in. Vanaf het eind van die eeuw tot de millenniumwisseling was er sprake van veel innovaties op gebied van rugzakken.
De recente geschiedenis van de rugzak in chronologische volgorde:
De eerste moderne rugtassen
In de geschiedenis van de rugzak werden rugzakken in hun huidige vorm (al kon je nog niet echt van moderne rugzakken spreken) voor het eerst grootschalig gebruikt in het leger. Toen bestond een legerrugzak nog uit een stoffen bekleding over een houten of metalen frame. Daarmee kon je je belangrijke spullen altijd bij je houden, terwijl je toch volledig mobiel was en beide handen vrij had om oorlog te voeren.
Het woord “back-pack”
Hoewel de rugzak van de geschiedenis dus heel ver teruggaat, bestaat de naam “rugzak”, in het Engels “backpack”, maar iets langer dan 100 jaar. Het woord werd in het jaar 1904 voor de eerste keer gebruikt. Vele jaren later en ook nu wordt het woord ook gebruikt als werkwoord: backpacken, backpacking, etcetera. Overigens wordt in het Engels ook wel het woord ‘rucksack’ gebruikt, dat is afgeleid van de Duitse benaming ‘Rücksack’.
Stijlicoon in de jaren ’70
In de jaren ’70 bracht ontwerper Gianni Versace als een van de eersten de rugzak naar de catwalk. Hij gebruikte toen versleten rugzakken van de Duitse strijdkrachten, waarop vredesemblemen en camouflagevlekken in felle kleuren waren geschilderd. Versace was een duidelijke pacifist en wilde een tegengeluid laten horen tegen het militarisme. De rugzak was bedoeld om de vrijheid te symboliseren, de mogelijkheid om de wijde wereld in te trekken met niets meer dan een volledige rugzak.
Jaren ’80: de tijd van de individualisering
In de jaren ’80 nam het verlangen naar individualisering toe. De mensen verveelden zich door de eenzijdigheid van de hippies en Flower Power. Er kwamen punkers, new age freaks, outdoorfreaks en ecologisch levende mensen. Iedereen was op zoek naar een persoonlijke look. Dat kon je zien aan de vele rugzakjes en tassen met veel kleuren en een opvallende uitstraling. Daarnaast was ook de functionaliteit erg belangrijk. De rugzak moest comfortabel zitten en je moest er ook mee kunnen fietsen, joggen of wandelen. Daarom werden nieuwe, weerbestendige materialen gebruikt en werd er extra aandacht besteed aan comfort.
Dé modeaccessoire van de jaren ’90
In de jaren ’90 werd de rugzak niet alleen een symbool van de eigen houding of gebruiksvoorwerp. De rugzak werd ook een belangrijk modeartikel. Vooral op schoolpleinen liepen er rijen leerlingen rond met rugzakken.
Praktisch door de jaren 2000
Nieuwe technologieën zoals het internet maakten alles sneller. Trends duurden minder lang en werden snel vervangen door nieuwe. De rugzak is niet meer weg te denken als modeaccessoire maar de praktische aspecten zijn steeds belangrijk geworden. Er zijn steeds meer mensen onderweg met hun laptop en mobiele telefoon, die op zoek zijn naar een praktische manier om ze op te bergen.
De rugzak is nu én functioneel, én een stijlicoon
Tegenwoordig zijn rugzakken niet meer weg te denken uit onze maatschappij. Soms puur vanwege de functionaliteit, soms puur als statement. Een stijlicoon pur sang. Maar ook alle combinaties daarvan zijn mogelijk. Rugzakken zijn er in steeds meer vormen, kleuren, materialen en uitvoeringen. Of het nu gaat om een eenvoudige stoffen tas voor de vrije tijd, een multifunctionele rugzak voor een sporter of een elegante modeaccessoire, de rugzak beleeft momenteel een enorme opleving.
